Sa Estados Unidos, ang mga manggagawa o empleyado ay may karapatan sa pagliban o “leave” sa ilalim ng ilang ispesipikong kalagayang may kinalaman sa kalusugan at pamilya. Natatawag ang karapatang ito na “Family and Medical Leave” sa wikang Inggles. Ipinapaliwanag ng susunod na bahagi ang mga batas na pinagbabatayan ng karapatan sa paglibang pampamilya at pangkalusugan.
Mga pangunahing patakaran
Ayon sa pambansang batas ng Estados Unidos, dapat na aprubahan ng mga maypagawa sa mga empleyado ang paglibang walang bayad na hanggang 12 linggong tagal para sa mga sumunod na dahilan:
- Para sa panganganak at pag-aalaga ng kasisilang na anak (bagong-ipinanganak na sanggol) ng empleyado, babae man o lalaki;
- Para ampunin ng empleado ang isang bata;
- Para sa pag-aalaga ng asawa, anak, o magulang ng empleado kung may malubhang kalagayang pangkalusugan (“serious health condition”) ang nasabing kamag-anak; o
- Kung may “serious health condition” ang empleyado at hindi niya kaya ang trabaho.
Maaring gamitin ng empleyado ang paglibang pampamilya at pangkalusugan kung:
- Nagtatrabaho siya sa kasalukuyang maypagawa sa loob ng isang taon o 1250 oras sa nakaraang 12 buwan; o
- Mayroong mas marami kaysa 50 empleyado ang maypagawa sa loob ng 75 milya.
Depinisyon ng “serious health condition”
Tinutukoy ng “serious health condition” ang malubhang pagkakasakit o malubhang kalagayang pangkalusugan. Itinuturing bilang “serious health condition” ang sakit, pinsala, o ibang kalagayan ng katawan o kaisipang kailangan ang paggamot na medikal at nagiging imposible ang trabaho ng empleado o ang pakikisali ng isa sa mga nasabing kamag-anak sa mga gawaing pang-araw-araw.
Proteksyon ng mga benepisyo
Habang ginagamit ng empleyado ang paglibang pampamilya at pangkalusugan, dapat na panatilihin ng maypagawa ang mga benepisyong medikal at/o pang-insurance. Kapag babalik ang empleado sa trabaho, dapat siyang italaga ng maypagawa sa kaniyang orihinal na trabaho, ranggo, sahod, at antas ng benepisyo. Hindi maaring bawiin ng paggamit ng pagliban ang mga benepisyong tinipid ng empleado bago ang kaniyang pagliban.
Mga tungkulin ng empleado
Kung nalaman nang maaga ng empleyado na kailangan niyang gamitin ang paglibang pampamilya at pangkalusugan, dapat niyang ipabatid sa maypagawa nang mas maaga kaysa sa 30 araw bago ang pagliban. Kung imposible ito, dapat niyang ipabatid sa maypagawa sa pinakamaagang pagkakataon. Kung hinihingi ng maypagawa ang ebidensya o impormasyon para patunayan ang dahilan para sa pagliban, halimbawa isang pahayag mula sa doktor, dapat ding ibigay ito ng empleyado. Kung itinatanggi ng maypagawa ang kahilingan ng empleyado para sa pagliban, dapat na ibigay ng maypagawa ang dahilan.
Kung naniniwala kayo na nilalabag ang inyong karapatan sa paglibang pampamilya at pangkalusugan…
Ang mga patakaran tungkol sa paglibang pampamilya at pangkalusugan ay nakabatay sa Family and Medical Leave Act of 1993. Ipinatutupad ang mga patakarang ito ng Wage and Hour Division ng Employment Standards Administration ngU.S. Department of Labor. Kung may paglabag ng batas na ito sa inyong lugar ng trabaho o kung mayroon kayong tanong, maari kayong pumunta sa isang opisina ng Wage and Hours Division para malaman kung paano ihain ang reklamo sa pamahalaan. Tingan ninyo ang listahan ng mga opisinang ito sa website ng U.S. Department of Labor. Maaari rin ninyong tawagan ang Wage and Hours Division sa (+1) 866-487-9243.
Mga Karapatan ng Manggagawa 